Eenzaamheid in corona-tijden

Het begeleiden van anderen speelt zich altijd af in een context. Ruth Cohn (1912 – 20110) benoemt de context in haar model Themagecentreerde Interactie (TGI) in een gelaagdheid: de concrete omgeving waarin we ons bevinden, de maatschappelijk-persoonlijke structuur (zoals familie en generatie), de geografisch-historische werkelijkheid en tenslotte het universum (en universele verbondenheid). Vanaf maart 2020 ervaren vele begeleiders met mij, in rollen als coach, supervisor, adviseur of opleider/trainer, de impact van de Covid 19-pandemie in alle lagen van deze context op onze professionele praktijk. We werden letterlijk teruggeworpen in ons privé-domein door de fysieke afstand die we hadden te houden. Vanuit dit domein gaven we opnieuw vorm aan ons professioneel handelen. In de eerste maanden van deze periode overviel me regelmatig een gevoel van droefenis. Ik kon het niet plaatsen; vond het niet bij me zelf passen in hoe ik mezelf kende.

Eind 2020 las ik gefascineerd door de veelzijdigheid in perspectieven ‘De eenzame eeuw’ van Noreena Hertz, hoogleraar economie aan University College London. Ze plaatst o.a. fenomenen die we nu ervaren als effecten van de huidige pandemie in een sociologisch, cultuurfilosofisch, historisch, etc. perspectief. Het boek van Hertz hielp me woorden te vinden voor wat er op een niet direct bewust niveau zich afspeelde. Het ontbreken van de ‘live’ fysieke presentie in interactie en contact beïnvloedde me meer dan ik voor mogelijk had gehouden.

In de NRC (vrijdag 11.02.20) een recensie (https://www.nrc.nl/nieuws/2021/02/11/de-anatomie-van-eenzaamheid-a4031436?t=1628753554) door Arthur Eaton. Hij schrijft: “Na het lezen van haar boek kwam schijnbaar uit het niets de volgende vraag bij me op: wat is eigenlijk het tegenovergestelde van eenzaamheid? Er is geen antoniem, geloof ik. Je komt al snel uit bij dingen als: solidariteit, gemeenschapszin, saamhorigheid. Oude woorden die je niet veel meer hoort. We moeten vooral doorgaan met het geven van woorden aan onze eenzaamheid: dat is de enige manier waarop we in een vereenzaamde tijd overeind kunnen blijven. Maar zolang we niet weten wat het tegenovergestelde is van eenzaamheid, vrees ik dat we eraan zullen blijven lijden”.